جاهای دیدنی یزد
جاهای دیدنی یزد
اگر دارید به سفر و جاهای دیدنی یزد فکر می‌کنید، باید بگویم
که قرار است در اولین شهر خشتی دنیا قدم بگذارید.
شهری که یک چارقد از آسمان آبی کویر بر سرش کشیده
و طولانی‌ترین قنات دنیا را هم در دلش جای داده است.
شهری که از پشت بام‌ها، بادگیرهای قد علم کرده‌اش
این شهر خشتی را شبیه به جنگلی از بادگیرها کرده است.
شهر یزد مانند عروسی در قلب کویر است که معماری ایرانی
را در نهایت ظرافت و زیبایی به تن کرده است.
یزد از استان‌های مرکزی در کشور است که به عنوان اولین شهر
خشتی دنیا و دومین شهر تاریخی جهان شناخته میشود.
این شهر به «شهر بادگیرها»، «عروس کویر»، «دار العلم»
و «شهر دوچرخه‌ها» معروف است. در ادامه به برخی
از جاهای دیدنی یزد می‌پردازیم.
اگر اولین بارتان است که برای رفتن به یزد آماده می‌شوید،
بهتر است از قبل تمام جاهای دیدنی این شهر را بشناسید
و حتی یک خانه خشتی را هم در دل کوچه پس کوچه‌های
بافت تاریخی از قلم نیاندازید.
پس همین حالا قلم و کاغذ در دست بگیرید و از تمامی مکان های
دیدنی که در این مقاله شما را به خود جذب می‌کنند لیستی تهیه کنید
تا هنگام سفر به یزد دجار سردرگمی نشوید که از کدام
یک از جاهای دیدنی یزد دیدن کنید؟
مجموعه امیرچخماق
در مقاله سفر به یزد گفتیم که از هر سمت به یزد وارد شوید
و هر کاری که داشته باشی شما را به میدان مرکزی
و اسم آشنای آن، میدان امیر چخماق هدایت می کنند.
که این موضوع اهمیت این میدان زیبا را در بین جاهای دیدنی یزد می‌رساند.
امیرچخماق یزد، مجموعه‌ای است از میدان، تکیه، بازار،
آب‌انبار و مسجد که بسیار دیدنی است.
قدمت این مجموعه به دوره تیموری (قرن نهم) برمی‌گردد.
این مجموعه به دست جلال‌الدین امیرچخماق ساخته شده
که در آن زمان حاکم شهر بوده است. تکیه امیرچخماق از این مجموعه،
در سال ۱۳۳۰ ثبت ملی شده است.
این مجموعه با قرارگیری در بافت سنتی و تاریخی یزد،
فاصله کمی تا دیگر جاذبه‌های مهم و پرطرفدار این شهر همچون مسجدجامع یزد،
خانه لاری‌ها و زندان اسکندر دارد و ازاین‌رو،
همواره یکی از مقاصد اصلی گردشگران و بازدیدکنندگان در بازدید از شهر بادگیرها به شمار می‌رود.
برای دسترسی به این مجموعه به خیابان امام، میدان امیر چخماق مراجعه کنید.
مسجد جامع یزد
مسجد جامع یزد با قدمتی ۹۰۰ ساله، از باشکوه‌ترین و زیباترین
بناهای تاریخی و جاهای دیدنی یزد است که با مناره‌هایی رفیع در مرکز شهر قرار دارد.
مسجد جامع یزد بنای بی‌نظیری است که در سال ۱۳۱۳ ثبت ملی شده است.
این بنای بسیار زیبا در ضلع غربی خیابان امام خمینی و
یکی از محله‌های قدیمی یزد ساخته شده است.
مسجد جامع یزد دارای یک ایوان مرتفع، دو شبستان،
دو گرم خانه، گنبدخانه، دو پایاب و یک صحن بزرگ به شکل مستطیل است.
طول مسجد جامع یزد برابر با ۱۰۴ متر و عرض آن ۹۹ متر است و هفت ورودی دارد.
مسجد جامع یزد قدیمی‌ترین نمونه معماری در قرن نهم هجری در معماری ناحیه مذهبی یزد است.
بسیاری از اهالی یزد می‌گویند برای تهیه خاک کاشی‌ها و مصالح مسجد جامع ،
از خاک کربلا و گلاب استفاده شده است.
این اثر تاریخی در ۳۱ تیر ۱۳۱۳، با شماره ۲۰۶، در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید.
کاروانسرای زین‌الدین
کاروانسرای زین‌الدین یزد ۴۰۰ سال قدمت دارد و به دستور شاه عباس ساخته شده بود.
کاروانسرا در دو طبقه ساخته شده و مصالح ساخت آن آجرهای خشتی است.
کاروانسرای زین‌الدین در ۶۰ کیلومتری جاده یزد-کرمان است.
و به عنوان یکی از بناهای بی نظیری که از دوره صفویه در
این شهر باقی مانده این روزها به عنوان جاذبه ی گردشگری
و جاهای دیدنی یزد مورد استفاده گردشگران خارجی و داخلی بسیاری قرار گرفته است .
در سال ۲۰۰۶، سازمان یونسکو جایزه بهترین بنای بازسازی شده
را به کاروانسرای زین‌الدین اهدا کرد.
پس اگر می‌خواهید از این مکان زیبا دیدن کنید حتما در تور یزد
شرکت کرده و سری به این شهر زیبا بزنید.
یخچال خشتی میبد
در فاصله ۵۰ کیلومتری شمال یزد، یخچال خشتی میبد قرار گرفته
که بنایی برای ساخت و تولید یخ بوده است.
داخل یخچال‌ها معمولا سه بخش اصلی با نام‌های دیوار سایه‌انداز،
حوضچه تولید یخ و مخزن یخ وجود داشته است.
در ساخت بنای این یخچال، از خشت و گل استفاده شده است.
خشت و گل بهترین عایق بوده، چرا که مانع ورود گرما و خروج سرما می‌شده است.
یخچال خشتی میبد مربوط به دوره قبل از قاجار (احتمالا صفویه)
و بزرگترین یخچال در نوع خود است.
دیدن یک یخچال طبیعی خشتی در شهری که گرمای زیادی دارد
در بین جاهای دیدنی یزد قطعا برای شما جالب خواهد بود.
شیوه‌ی تولید یخ در یخچال خشتی میبد
شاید برایتان سوال سوال باشد که گذشتگان با این یخچال ها
چگونه به تولید یخ می‌پرداختند؟
باید گفت در گذشته برای تهیه‌ی یخ، در شب‌های سرد زمستان
حوضچه‌ها را با استفاده از آب نهرها و قنات‌ها تا سطح معینی
آب می‌کردند تا در طول شب به طور کامل یخ بزند.
هر شب دوباره روی توده‌ی یخ به میزانی که در طول
یک شب به یخ تبدیل شود، آب می‌ریختند
و تعداد شب‌هایی که این کار ادامه می‌یافت بستگی
به عمق و اندازه‌ی حوضچه‌ها داشت.
یعنی تا زمانی که قطر یخ‌ها به اندازه‌ی عمق حوضچه برسد این کار ادامه داشت.
مرحله‌ی بعدی در کار تولید یخ، قطعه قطعه کردن یخ
حوضچه‌ها و انتقال آن‌ها به مخزن یخ بوده است.
یخ‌ها تا فرارسیدن فصل گرما و نیاز بازار به عرضه‌ی یخ
در همین مخازن نگه‌داری می‌شدند.
از نکات جالب در انبار کردن یخ‌ها این بوده که برای برداشت
آسان یخ و جلوگیری از تشکیل توده‌های سنگین یخ،
در بین قطعات یخ از گیاهان خشک شده نظیر کاه استفاده می‌کردند.
در مناطق کویری برای اطمینان از باقی ماندن یخ‌ها تا تابستان
تمامی منافذ یخچال را می‌بستند،
به این صورت که روی مخزن یخ را گل‌اندود کرده و ورودی‌ها را هم تیغه کرده،
و تیغه‌ها را با کاهگل می‌پوشاندند.
با فرا رسیدن فصل گرما یخ‌های انبار شده در ساعات معینی
از روز (صبح و غروب) برداشت شده و به فروش می‌رسیدند.
خانه لاری‌ها
خانه لاری‌ها در یزد، بنایی متعلق به دوره قاجار است.
لاری‌ها مهاجران شناخته شده‌ای در یزد بودند که
۲۷۰ سال پیش از لار استان فارس برای تجارت به شهر بادگیرها آمدند.
۱۵۰ سال پیش یکی از این لاری‌های مهاجر یعنی حاج محمد
ابراهیم لاری خانه‌ای را بنا کرد که خیلی زود به یکی از زیباترین خانه‌های شهر تبدیل شد.
خانه لاری ها در یکی از قدیمی ترین مناطق یزد به نام محله فهادان قرار گرفته است.
موقعیت مکانی این خانه فرصت قدم زدن در کوچه پس کوچه های
یزد با حال و هوای سنتی را برابتان فراهم می کند.
این عمارت، ۶ باب خانه با معماری خانه‌های کویری دارد،
که در گذشته از آن به عنوان خانقاه نعمت‌اللهی استفاده می‌شد.
خانه لاری‌ها در بهمن ۱۳۷۵ ثبت ملی شده است.
برای دسترسی به خانه لاری‌های یزد، به خیابان امام خمینی، محله فهادان مراجعه کنید.
این عمارت در نزدیکی عمارت کلاه فرنگی قرار دارد.
به شما پیشنهاد می‌کنیم که اگر در بین جاهای دیدنی یزد بازدید
از خانه لاری‌ها را قرار دادید از بازدید از عمارت کلاه فرنگی غافل نشوید.
هشت باغ دولت آباد
باغ دولت آباد یکی از جاهای دیدنی شهر یزد است
که از میراث جهانی ایران نیز به شمار می‌رود.
و به‌عنوان یکی از ۹ باغ ایرانی در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسیده است.
این باغ یکی از زیباترین باغ‌های ایرانی است که در بین جاهای دیدنی یزد
بسیار زبان زد بوده و در خیابان شهید رجایی این شهر، در مرکز شهر قرار دارد.
برای ورود به باغ باید از یک هشتی نسبتا بزرگ عبور کرد که
صنایع دستی یزد در آنجا به فروش می‌رسد.
بنای باغ دولت‌آباد یادگاری به جای مانده از دوران افشاریه و زندیه است.
فضای سبز، درختان میوه و گل‌های بسیار زیبا در محوطه باغ،
فضای بی‌نظیری را ایجاد کرده است.
باغ دولت‌آباد شامل عمارت سردر، ساختمان هشتی و بادگیر،
عمارت بهشت آیین و تالار آیینه، عمارت تهرانی، آب‌انبار و باغ ناصر است.
این باغ همچنین بادگیر مرتفعی دارد که بلندترین بادگیر جهان به شمار می‌آید.
این باغ در خیابان شهید رجایی در در محله چهار منار داخل
کوچه فردوسی یا حسینیه فردوس قرار گرفته است و از بلوار دولت آباد نیز دسترسی دارد.
موزه آیینه و روشنایی یزد
موزه آیینه و روشنایی یزد یکی دیگر از جاهای دیدنی یزد بوده
که تنها موزه تخصصی در رابطه با موضوع نور در ایران است.
این موزه در سال ۱۳۷۷ خورشیدی بعد از تعمیراتی در خانه
«صراف‌زاده» افتتاح شد تا از آن به عنوان مهمانسرای خصوصی استفاده شود.
در مورد معماری و نمای ساختمان آیینه باید گفت که
دکور آن تلفیقی از معماری سنتی و اروپایی است.
در این موزه می‌توانید انواع پیه‌سوز، شمع‌سوز، نفت‌سوز و اشیای برقی را ببینید.
اشیای موزه از جنس سفال، شیشه، برنج، مس و برنز هستند.
ساختمان این موزه کوشکی در میان باغ است که در زمان پهلوی اول ساخته شده است.
این موزه در یزد، خیابان کاشانی، رو به روی بوستان هفت تیر قرار دارد.
حمام خان یزد
حمام خان یزد در سال ۱۲۱۲ هجری قمری به دستور حاکم وقت یزد ساخته شد.
این بنا در دوران قاجار ساخته شده و چون بیشتر بزرگان شهر
از آن استفاده می‌کردند به «حمام خان» معروف شده است.
این حمام در گذشته علاوه بر استفاده به عنوان محلی برای استحمام،
جایی برای گذراندن اوقات فراقت، گفتگو، رفع خستگی،
جمع شدن دوستان و حل و فصل مسائل زندگی بوده است.
اما اکنون روح تازه‌ای در کالبد بنا دمیده شده ،
و با تغییر کاربری آن به رستوران و چایخانه سنتی،
گردشگران بسیاری را به این سو جذب می‌کند.
اما از آنجا که این حمام تاریخی به رستوران تغییر کاربری داده است،
امکان بازدید رایگان از آن وجود ندارد.
همچنین امکان رزرو به‌صورت گروهی یا دربست، منوی انگلیسی،
کارکنان مسلط به زبان انگلیسی و امکان طبخ غذای سفارشی،
از جمله خدمات رستوران حمام خان هستند.
ساعت بازدید از رستوران حمام خان از ۹:۳۰ تا ۲۲:۳۰ است.
آدرس: استان یزد، شهر یزد، خیابان قیام، میدان خان، جنب مسجد ملا اسماعیل
برج خاموشان
برج خاموشان یزد در ۱۵ کیلومتری جنوب شرقی یزد قرار دارد.
این بنا از جمله جاهای دیدنی یزد است که دخمه یا دادگاه زرتشتیان بوده است.
قبل از آشنایی با دخمه زرتشتیان اول خوب است بدانید دخمه چیست؟
دخمه ها در واقع بناهایی از جنس خشت خام هستند
که در دوران های قدیم کاربرد بسیار داشته اند.
برای مثال از آن ها به عنوان مکانی برای انجام مراسم دینی
و مذهبی بعد از فوت شخص استفاده می شده است.
زرتشتیان طبق آیین و سنت خود، اموات خود را در دخمه‌ها قرار
می‌دادند تا طعمه کرکس‌ها شوند.
سپس استخوان‌های به جای مانده از اجساد را داخل فضای میان تهی
دخمه می‌ریختند تا از آلودگی خاک جلوگیری شود.
این برج بر بلندای کوهی در منطقه صفائیه یزد قرار دارد.
روستای خرانق
روستای خرانق در ۸۵ کیلومتری یزد قرار دارد.
این روستا بیش از ۱۰۰۰ سال قدمت دارد.
مهم‌ترین جاذبه این روستا، قلعه‌ای هست که طبق گفته اهالی منطقه قدمتی ۴۵۰۰ سال دارد.
این روستا در قدیم مورد حمله راهزن‌ها و دزدان بسیاری قرار گرفته ،
که باعث شده اهالی روستا قلعه خرانق را بسازند و به مدت طولانی در آن زندگی کنند.
در کنار قلعه، قدمگاه حضرت امام رضا (ع) قرار دارد که به گفته مردم،
این عمارت آخرین مکانی بوده که آن حضرت برای
استراحت کاروان خود انتخاب کرده‌اند.
مناره‌ای از قرن ۱۷ و کاروانسرایی در حومه‌ی روستا مرمت شده است
که می‌توانید با هزینه‌ای مناسب در آنجا اقامت کنید.
آب‌انبار ۶ بادگیر
شهر یزد را می‌توان شهر آب‌انبارها قلمداد کرد.
اما شاید برایتان این سوال باشد که آب انبار چیست؟
آب‌انبار نوعی مخزن سرپوشیده است که پایین‌تر از سطح زمین
ساخته می‌شد تا آب مصرفی مردم از طریق قنات‌ها و رودخانه‌ها
بدان جاری و برای استفاده مردم ذخیره شود.
واضح است که اقلیم و شرایط آب و هوایی خشک و کویری یزد
سبب به وجود آمدن آب‌انبارها در این شهر شده است.
کم باران بودن شهر یزد و تدبیر برای جبران کم‌آبی منجر به شکل‌گیری آب‌انبارها شده است.
بیش از ۱۰۰ آب‌انبار در شهر یزد ساخته شده است.
آب‌انبار شش بادگیری یکی از این آب‌انبارها است که امروزه
از جاهای دیدنی یزد به شمار می‌رود.
آب‌انبار شش بادگیری که متعلق به دوران قاجاریه است،
در محله تپه یزد، کوچه شش بادگیر واقع شده است.
وجه تسمیه نام آب‌انبار به این دلیل است که آب‌انبار، شش
بادگیر دارد که ۳ بادگیر آن از ابتدا ساخته شده بود و ۳ بادگیر دیگر بعدها به آن الحاق شد.
این آب‌انبار به‌عنوان زیباترین آب‌انبار یزد شناخته میشود.
آب‌انبار گیو
ذخیره آب از مهم‌ترین اصول زندگی ساکنان مناطق کم‌آب به شمار می‌آید.
گذشتگان برای رفع این مشکل، اقدام به ساخت بناهایی کرده بودند که به آب‌انبار شهرت داشتند.
در واقع، می‌توان این بناها را نمونه‌ای از هنر و ابتکار مردم دوران کهن در نظر گرفت.
آب‌انبار گیو یزد یکی از نمونه‌های معروف از این آب انبار هاست که در سال ۱۳۲۰ ساخته شده است.
که متعلق به دوران حکومت پادشاهان قاجار بود.
هزینه احداث و ساخت بنای تاریخی آب‌انبار توسط رستم گیو تامین شد،
که بانی و موسس بنیاد خیریه گیو، رئیس انجمن و نماینده
زرتشتیان در مجلس شورای ملی،
و سناتور مجلس سنا و نماینده زرتشتیان در مجلس شورای ملی بود.
همانطور که گفتیم این آب‌انبار در گذشته نقش مهمی برای تامین
آب مورد نیاز مردم داشته است.
ذخیره آب به خصوص در مناطق کویری چون یزد، اهمیت بسیار زیادی داشته است.
این آب‌انبار در سال ۱۳۷۵ ثبت ملی شده است.
آب‌انبار رستم گیو جزو یکی از معروف ترین جاهای دیدنی یزد محسوب شده
و در محله زرتشتیان، حاشیه بلوار بسیج، نبش کوچه مهر قرار دارد.
این آب‌انبار به‌دلیل قرارگیری در کنار بلوار بسیج از موقعیت مناسبی
برای جذب گردشگر و بازدیدکننده برخوردار است.
اگر با تور یزد به یزد سفر کردید و آب انبار گیو را در لیست
جاهای دیدنی یزد برای بزدید قرار داده‌اید،
خوب است بدانید که بازدید از این آب‌انبار به‌خصوص در زمان
غروب خورشید بسیار دیدنی خواهد بود.
پس به شما توصیه می‌کنیم حتما تایم خود را به گونه‌ای برنامه زیری کنید
که در هنگام غروب خورشید آنجا باشید.
نکته دیگر اینکه در آب‌انبار بسته است و امکان بازدید از فضای داخلی آن وجود ندارد.
بازدید از آب‌انبار رستم گیو رایگان بوده و در هر ساعت از شبانه‌روز امکان‌پذیر است.
آسیاب آبی اشکذر
آسیاب آبی دستگاهی بوده که برای آرد کردن گندم و غلات دیگر از آن استفاده می‌کردند،
که همانطور که از نام آن پیداست با سرعت و فشار آب کار می‌کرده است.
آسیاب آبی اشکذر از بزرگترین آسیاب‌های ایران است.
این آسیاب از جمله جاهای دیدنی یزد است که در دوره صفویه
ساخته شده است و در گذشته، سنگ‌های آن با آب قنات همت‌آباد
با قدرت زیادی کار می‌کرده است.
مقرنس کاری فضای داخلی، نقش‌های هندسی اطراف دیواره‌ها،
آجرکاری محوطه اصلی آسیاب
و صحن آسیاب آبی اشکذر که با ظرافت خاصی کار شده‌اند،
این آسیاب را منحصربه‌فرد می‌کند.
ویژگی خاص دیگر آسیاب اشکذر این است که در دل کویر
ساخته شده و از این نظر در جهان بی همتا است.
کل مجموعه آسیاب اشکذر در زیر زمین ساخته شده است،
و آب مورد نیاز آسیاب از قنات های زیرزمینی و آب جاری شده در آن تامین میشود ،
که از ویژگی‌های منحصربه‌فرد این آسیاب به شمار می‌آید.
آنچه از این آسیاب بر روی زمین دیده میشود دروازه طاقدار آجری است که به زیر زمین ورودی دارد.
مجموعه اصلی آسیاب در عمق هفت متری زیر زمین ساخته شده است،
و پس از عبور از دالانی در زیر زمین می‌توانید به آن برسید.
این آسیاب در حاشیه غربی کویر یزد و در ضلع جنوب شرقی در فاصله ۲۰ کیلومتری یزد،
در امتداد مسیر جاده اصلی رستاق قرار گرفته است،
که اشکذر را به بندر آباد و روستای مجاور متصلی می‌کند.
آسیاب اشکذر در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است.
گنبد عالی ابرکوه
گنبد عالی ابرکوه که با نام گنبد علی هم شناخته میشود
از بناهایی است که از دوران سلجوقیه باقی مانده است.
در حال حاضر این بنا از سالم‌ترین بنای آن دوران و جاهای دیدنی یزد محسوب میشود.
ساختار گنبد عالی از سنگ و ساروج است.
این گنبد در واقع گور امیر عمیدالدین شمس الدوله علی هزار اسب
از خادمان دیلمان و مادرش بوده که به دستور فرزندش ساخته شده است.
منار جنبان خرانق
اگر می‌خواهید تنها منارجنبان تمام خشتی دنیا را ببینید، درست آمده‌اید.
منار جنبان خرانق یکی از دیدنی‌ترین منار جنبان‌های دنیا است که پیکره آن کاملا از خشت است.
این منار جنبان با معماری خارق‌العاده‌اش مربوط به دوره ساسانیان است،
و از منارجنبان معروف اصفهان قدیمی‌تر است.
از این رو این بنا از معروف ترین جاهای دیدنی یزد است
که گردشگران داخلی و زیادی را به خود جلب می‌کند.
آرامگاه سید رکن الدین
بقعه سید رکن الدین در قدیم با نام مدرسه رکنیه شناخته می‌شد.
این بنای تاریخی از جاهای دیدنی شهر یزد می‌باشد
که بخش کوچکی از یک مجموعه بسیار وسیع است،
که شامل مدرسه، رصدخانه، کتابخانه، مسجد، بیت‌الادویه، دارالشفا و خانقاه بوده است.
امروزه از این مدرسه قسمت‌های کمی برجای مانده و به نام بقعه سید رکن‌الدین شناخته میشود.
با توجه به نوشته‌هایی که در کتب تاریخی استان یزد وجود دارد،
به نظر می‌رسد ساخت این بنای تاریخی در سال ۵۲۷ هجری قمری به پایان رسیده ،
و پس از گذشت قرن‌ها از ساخت آن، با تغییراتی که
به مرور زمان در آن اتفاق افتاده است، امروزه و به این شکل، باقی مانده است.
این بنا در خیابان مسجد جامع کبیر، کوچه سید رکن الدین قرار دارد.
آرامگاه سید رکن الدین در آذر ۱۳۱۴ ثبت ملی شد.
آرامگاه سید شمس الدین
آرامگاه سید شمس الدین باقی‌مانده مجموعه بنایی در محله چهار منار یزد است.
بانی این مکان سید شمس الدین فرزند سید رکن الدین است.
آرامگاه سید شمس الدین از دید تزئینات، یکی از شاهکارهای هنر
معماری جاهای دیدنی یزد محسوب میشود که نقشه
آن را سید شمس الدین در تبریز کشیده است.
در حال حاضر تزئیناتی مانند کتیبه کچ‌بری، کاشی‌کاری‌های
معرق، طرح‌ها و گل‌اندازی‌ها و شمسه‌ها و ترنج‌ها از این بنا باقی مانده است.
زندان اسکندر (مدرسه ضیاییه)
زندان اسکندر یزد یکی دیگر از زیباترین بهانه ها برای سفر برای
بازدید از جاهای دیدنی یزد به شمار می‌رود.
و برای عاشقان تاریخ و هنر و معماری میتواند انتخابی عالی به شمار آید.
به زندان اسکندر یزد در حال حاضر مدرسه ضیائیه نیز گفته میشود
و این لقب و نام بخاطر تغییر کاربری در این بنا و تدریس علوم مختلف در آن انتخاب شده است.
در سال ۶۳۱ ه.ق، ضیاالدین حسین رضی این مدرسه را بنا کرد.
سپس در سال ۷۰۵ ه.ق پسرانش آن را تکمیل کردند.
در این بنا چاهی به قطر دو متر در وسط حیاط قرار دارد که به سردابی به عمق پنج متر راه دارد.
گنبد این بنا ۱۸ متر ارتفاع دارد که متاسفانه بخش زیادی از تزیینات آن از بین رفته است.
برخی هم قدمت این بنا را به زمان حمله اسکندر مقدونی نسبت می‌دهند،
که از آن به عنوان زندان استفاده می‌شده و بعدها تغییر کاربری داده است.
مدرسه ضیاییه یزد در محله فهادان یزد، در نزدیکی بقعه دوازده امام قرار دارد.
این بنا در اسفند ۱۳۴۶ ثبت ملی شده است.
سرو ابرکوه
درخت سرو ابرکوه یزد که یکی از آثار طبیعی ایران و جاهای دیدنی یزد به شمار می‌رود
سرو ابرکوه درختی در شهر ابرکوه یا ابرقوه است که از پیرترین موجودات زنده دنیا محسوب میشود.
محیط تنه این درخت بر روی زمین اطرافش، ۱۱/۵ متر است.
ارتفاع درخت نیز ۲۵ تا ۲۸ متر است.
این سرو طبق نظر الکساندروف، دانشمند روس، بیش از ۴ هزار سال قدمت دارد.
در کتاب نزهت القلوب، حمدالله مستوفی درباره ابرکوه این گونه نوشته است:
در آنجا سروی است که در جهان شهرتی عظیم دارد.
سرو ابرکوه در تاریخ و باورهای مردم
سرو ۴۰۰۰ ساله ابرکوه، به‌واسطه قدمت و هیبت شگفت‌انگیز خود،
جایگاه ویژه‌ای میان مردم منطقه و گردشگران دارد .
و در باورهای ایشان رخنه کرده است و بسیاری از این باورها اثبات‌نشده و دور از واقعیت هستند.
شایع‌ترین عقیده عمومی در خصوص سرو ابرکوه، کاشته شدن آن توسط زرتشت است ،
و از همین‌رو، این سرو با نام «سرو زرتشت» نیز شناخته میشود.
چنانکه در کتاب‌ها آمده است:
زرتشت، چون موسم اسپند به ابرکوه رسید، با دست
خود بذر سرو بر این دشت فشاند
و بر مردمان نوید داد که درختی در آن میان بماند تا ببیند درفش
فرزندش بهرام، پادشاه صبح دم رستاخیز را.
نام سرو کهنسال ابرکوه با شخصیت‌های دیگری چون اسکندر مقدونی،
ضحاک، ابراهیم و سلیمان نبی نیز گره خورده است
و کاشت یا بازدید از این درخت به آنان نسبت داده میشود.
در روایت مکتوب دیگری آمده است که نوح نبی و خاندان او به شکرانه
نجات از توفان، سرو ابرکوه را در این مکان غرس کرده‌اند ؛
و این درخت از همان دوران، باشکوه و طراوت باقی مانده است.
در این روایت «یافث»، فرزند خلف نوح را کسی می‌دانند
که اولین بار نهال سرو را در خاک نهاده است.
درخت سرو ابرکوه
همچنین یکی از ۱۲ درخت مقدس نزد اصحاب «رس» پنداشته میشود.
چنانکه پس از نفرین آنان توسط پیامبرشان و نابودی منطقه، سرو همچنان سربلند باقی ماند.
سرو چهار هزارساله یزد و منطقه اطراف آن به‌دلیل قرارگیری در مسیر
جاده ابریشم و همچنین مسیر زیارتی مشهد، مورد تکریم پیشینیان
و مسلمانان نیز واقع شده است
و امروزه نیز برخی مراسم مذهبی در گرد این درخت برگزار میشود.
«مارکوپولو»، جهانگرد و تاجر ونیزی، در کتاب خود به سرو ابرکوه اشاره کرده است.
«سفرهای مارکوپولو»، عنوان کتابی است که با نام «شگفتی‌های جهان» نیز شناخته میشود
. این جهانگرد در قرن سیزدهم، سرو ابرکوه را این‌چنین توصیف می‌کند:
یکی از چند سروی که در ایران دیده‌ام، سرو ابرکوه است
که همچون آبشاری سبز از آسمان بر روی زمین تفديده ابرکوه فرو می‌آید
و از هر طرف که وارد ابرکوه شوی، سرو کهنسال و پرطراوت مانند
چراغ دریایی سبزی ما را به بندر دریای کویر و خورشید تابان فرا می‌خواند.
قنات زارچ
قنات زارچ در استان یزد، عنوان طولانی‌ترین قنات دنیا را دارد.
قنات زارچ ۳,۵۰۰ سال قدمت دارد و حفر آن به پیش از اسلام می‌رسد.
طول مسیر قنات زارچ یزد از کوه‌های فهرج تا زارچ است که حدود ۸۸ کیلومتر میشود ،
و به همین دلیل آن را به‌عنوان طولانی‌ترین قنات دنیا می‌شناسند.
بیش از ۲,۱۱۵ حلقه چاه در مسیر قنات زارچ یزد قرار دارد.
این قنات از روستای فهرج آغاز میشود و پس از عبور از چندین
روستا و محلات مختلف شهر یزد به طرف زارچ حرکت می‌کند.
این قنات، دارای سه شاخه یا تونل زیرزمینی مجزا است که
«شور، شیرین و ابراهیم خویدکی» نام دارند.
دو شاخه ابراهیم خویدكی و شیرین، شاخه‌های خشک‌شده
این قنات قدیمی در زارچ هستند ،
و فقط شاخه شور به طول ۷۲ كیلومتر امروزه آبدهی دارد.
كه میزان آبدهی آن در بالا‌دست قنات، ۶۰ لیتر در ثانیه و در مظهر قنات
، ۲۸ لیتر در ثانیه است.
بعد از ورود اسلام به ایران، مسجد تاریخی شهر یزد در حریم این قنات ساخته شد
تا هم برای پر کردن آب‌انبار زیر مسجد و هم برای وضوگرفتن نمازگزاران
از آن استفاده شود.
شاخه شور قنات زارچ
از پایاب مسجد جامع یزد می‌گذرد.
این پایاب حدود ۶۰ پله دارد که دسترسی به آب قنات را میسر می‌کند.
دلیل شوری آب این شاخه این است که مادرچاه در منطقه آب شور
قرار دارد و آب آن نسبت به دو شاخه دیگر به‌اصطلاح محلی لب‌شور است.
از ویژگی‌های دیگر قنات زارچ می‌توان به مربعی بودن مقطع چاه‌های
آن در مقایسه با همتایان دیگر اشاره کرد،
كه مقطعی بیضوی یا دایره‌وار دارند. پیشینه حفر چنین چاه‌هایی
به زمان زرتشتیان بر می‌گردد.
قنات زارچ در تیرماه ۱۳۸۴ ثبت ملی شد.
موزه سکه و مردم شناسی حیدر زاده
اگر کمی از سمت مسجد جامعه به طرف محله فهادان در کوچه‌های
آشتی‌کنان قدم بزنید به موزه سکه و مردم شناسی حیدرزاده می‌رسید.
این موزه در خانه عرب زاده قرار دارد که یکی از یادگاری‌های قاجاری این شهر است.
به محض اینکه وارد بنا می‌شوید اتاق‌ها را می‌بینید که دور تا دور
حوض دست به دست هم داده‌اند.
این مجموعه 10 سالن دارد که در آن سکه‌های دوره‌های تاریخی مختلف
و همچنین وسایل و سبک زندگی گذشته مردم یزد به نمایش گذاشته شده است.
این سکه‌ها به همت استاد حسین حیدرزاده، استاد علم سکه شناسی،
در طول سال‌های 55 تا 83 گردآوری شده‌اند و حالا در این خانه تاریخی به نمایش گذاشته شده‌اند.
جهت مشاهده سایر مقالات مرتبط به بخش وبلاگ یکتا فردوس ایرانیان مراجعه نمایید
